رشته حقوق در کانادا
رشته حقوق در کانادا یک رشته تحصیلی بسیار مناسب است که فارغ التحصیلان آن می توانند در دوره های وکالت و قضاوت در این کشور شرکت کنند. تحصیل در رشته حقوق در کانادا مسیری پرچالش اما پربار برای علاقه‌مندان به این حوزه است. نظام حقوقی کانادا به دو شاخه اصلی تقسیم می‌شود: حقوق عرفی (Common Law) که در اکثر استان‌ها به جز کبک اجرا می شود و حقوق مدنی (Civil Law) که مختص استان کبک است. این تفاوت، تأثیر مستقیمی بر برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌ها و مسیر وکالت در هر استان دارد. در ادامه مقاله موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت بیشتر با موضوع رشته حقوق در کانادا آشنا خواهید شد.
شرایط تحصیل در رشته حقوق در کانادا
برای تحصیل رشته حقوق در مقطع کارشناسی در کانادا، داشتن دیپلم دبیرستان الزامی است. همچنین، برای ورود به دانشکده های حقوق در این کشور، شرکت در آزمون LSAT (Law School Admission Test) و کسب نمره قابل قبول (معمولاً 150 یا بالاتر) ضروری است. پذیرش نهایی بر اساس نتیجه آزمون LSAT و همچنین معدل دوره دبیرستان شما تعیین می شود.
کانادا دارای یک سیستم حقوقی دوگانه است که ریشه در فرهنگ دوگانه فرانسوی-کانادایی و انگلیسی-کانادایی دارد. به همین دلیل، دانشکده های حقوق در کانادا، دانشجویان را با هر دو سیستم حقوقی (Common Law و Civil Law) آشنا می کنند. از میان حدود 70 دانشگاه و کالج در کانادا، بیش از 240 دوره مختلف در زمینه حقوق ارائه می شود. این دوره ها طیف گسترده ای از موضوعات را شامل می شوند، از جمله:
- قانون فضای مجازی (Cyber Law)
- قانون مدنی (Civil Law)
- سنت‌های حقوقی بومی (Indigenous Legal Traditions)
- دادگستری و جامعه (Justice and Society)
- مطالعات اجتماعی و حقوقی (Social and Legal Studies)
مدارک لازم برای تحصیل رشته حقوق در کانادا
مدارک لازم برای ورود به دانشگاه های حقوق کانادا باتوجه به دانشگاه موردنظر و مقطع تحصیلی شما متفاوت است. اما مدارک لازم به صورت کلی شامل موارد زیر می شود:
| مدرک | توضیحات |
| مدارک تحصیلی مقاطع قبلی | شامل مدارک دیپلم، پیش‌دانشگاهی (در صورت وجود)، و مدارک دانشگاهی (لیسانس و فوق لیسانس). ارائه ریز نمرات رسمی از تمام مقاطع تحصیلی قبلی الزامی است |
| آزمون ورودی دانشکده های حقوق (LSAT) | این آزمون برای ورود به اکثر دانشکده های حقوق در کانادا الزامی است و توانایی های تحلیلی و استدلالی شما را می سنجد |
| مدرک زبان انگلیسی
(آیلتس یا تافل) |
ارائه مدرک زبان انگلیسی معتبر مانند آیلتس یا تافل الزامی است. نمره مورد نیاز معمولاً بین 6.5 تا 7.5 در آزمون آیلتس و معادل آن در تافل است. |
| توصیه نامه | معمولاً 2 تا 3 توصیه نامه از اساتید دانشگاهی یا کارفرمایان قبلی مورد نیاز است |
| انگیزه نامه (SOP) | انگیزه نامه سندی است که در آن دلایل خود را برای تحصیل در رشته حقوق و انتخاب دانشگاه مورد نظر توضیح می دهید |
| مدارک مالی | ارائه مدارکی که نشان دهد شما توانایی مالی برای پرداخت هزینه های تحصیل و زندگی در کانادا را دارید، الزامی است |
| ویزای تحصیلی کانادا | پس از پذیرش در دانشگاه، باید برای دریافت ویزای تحصیلی کانادا اقدام کنی. |
| ترجمه رسمی مدارک به انگلیسی یا فرانسوی | ترجمه رسمی تمام مدارک به زبان انگلیسی یا فرانسوی (بسته به زبان دانشگاه) الزامی است |
آزمون های ورودی رشته حقوق در کانادا
برای تحصیل رشته حقوق در کانادا، متقاضیان باید در دو دسته آزمون شرکت کنند: آزمون های مهارت زبان و آزمون LSAT.
- آزمون های مهارت زبان: متقاضیانی که مدرک معتبر زبان انگلیسی (آیلتس یا تافل) یا زبان فرانسه (در صورت نیاز دانشگاه) نداشته باشند، باید در آزمون های زبان مورد تایید دانشگاه شرکت کنند.
| نوع آزمون | نام آزمون | توضیحات |
| آزمون های زبان انگلیسی | آیلتس (IELTS) | آزمون بین المللی زبان انگلیسی که مهارت های شنیداری، خواندن، نوشتن و صحبت کردن را ارزیابی می کند. نمره مورد نیاز معمولاً بین 6.5 تا 7.5 است. |
| تافل (TOEFL) | آزمون زبان انگلیسی برای دانشجویان غیر انگلیسی زبان که قصد تحصیل در دانشگاه های انگلیسی زبان را دارند. نمره مورد نیاز بسته به دانشگاه متفاوت است. | |
| آزمون برنامه شاخص مهارت زبان انگلیسی کانادا (CELPIP) | آزمونی کانادایی برای سنجش مهارت زبان انگلیسی در محیط های آکادمیک و حرفه ای. | |
| آزمون های زبان فرانسه | TCF (Test de Connaissance du Français) | آزمون دانش زبان فرانسه که توسط وزارت آموزش ملی فرانسه برگزار می شود. |
| TEF (Test d’Évaluation de Français) | آزمون ارزیابی زبان فرانسه که توسط اتاق بازرگانی و صنعت پاریس برگزار می شود. | |
| دیپلم زبان فرانسه (DILF – DELF – DALF) | مجموعه ای از دیپلم های رسمی زبان فرانسه که توسط وزارت آموزش ملی فرانسه ارائه می شوند و سطوح مختلف زبان فرانسه را ارزیابی می کنند. |
- آزمون ورودی دانشکده های حقوق (LSAT): آزمون LSAT (Law School Admission Test) مهم ترین آزمون برای ورود به دانشکده های حقوق در کانادا و ایالات متحده است. این آزمون توانایی های تحلیلی، استدلالی و درک مطلب متقاضیان را می سنجد و ارتباط مستقیمی با دانش حقوقی ندارد.
بخش‌های آزمون LSAT:
- درک مطلب (Reading Comprehension): درک و تحلیل متون پیچیده.
- استدلال منطقی (Logical Reasoning): ارزیابی استدلال ها و شناسایی نقاط ضعف و قوت آن ها.
- استدلال تحلیلی (Analytical Reasoning): حل مسائل منطقی و استنتاج بر اساس اطلاعات داده شده.
- نوشتن (Writing Sample): نگارش یک متن تحلیلی در مورد موضوعی مشخص (این بخش نمره جداگانه ندارد اما به دانشگاه ها ارسال می شود).
روند درخواست برای تحصیل رشته حقوق در کانادا
مراحل اصلی اپلای رشته حقوق در کانادا در زیر لیست شده است:
- انتخاب دانشگاه: بررسی رنکینگ، برنامه ها، سیستم حقوقی (Common Law یا Civil Law در کبک) و موقعیت جغرافیایی دانشگاه ها.
- بررسی شرایط پذیرش: حداقل معدل، نمره LSAT، مدرک زبان (آیلتس، تافل یا فرانسه) و سایر الزامات مانند توصیه نامه و انگیزه نامه.
- آماده سازی مدارک: مدارک تحصیلی (با ترجمه رسمی)، نمره LSAT و زبان، توصیه نامه ها، انگیزه نامه، رزومه، پروپوزال (برای تحصیلات تکمیلی) و مدارک مالی.
- ارزیابی مالی: بررسی هزینه های زندگی در کانادا و جستجوی بورسیه.
- ارسال درخواست: ایجاد حساب کاربری در پورتال دانشگاه، آپلود مدارک و ارسال درخواست قبل از مهلت مقرر.
- انتخاب شهر: توجه به هزینه های زندگی، فرصت های شغلی و شرایط آب و هوایی شهر.
تحصیل مقطع کارشناسی حقوق در کانادا
تحصیل رشته حقوق در کانادا فرصت های متنوعی را در مقاطع مختلف کارشناسی (JD/LLB)، کارشناسی ارشد (LLM) و دکتری (PhD) ارائه می دهد. دوره کارشناسی حقوق که معمولاً با عنوان JD (Juris Doctor) یا LLB (Bachelor of Laws) شناخته می شود، 3 تا 4 سال طول می کشد و حدود 70 دانشگاه در کانادا این دوره را ارائه می دهند که 6 تای آن ها در استان انتاریو واقع شده اند. برای پذیرش در این مقطع، نمرات بالا در دیپلم و پیش دانشگاهی و همچنین نمره خوب در آزمون LSAT (Law School Admission Test) بسیار مؤثر است. مطالعات حقوقی در این دوره طیف گسترده ای از موضوعات مرتبط با رابطه بین قانون و جامعه را پوشش می دهد و بر ایجاد سیاست هایی برای بهبود زندگی شهروندان تمرکز دارد.
دانشکده های حقوق برتر کانادا تخصص هایی مانند حقوق تجارت بین المللی، جنسیت و قانون، حقوق بین الملل، حاکمیت شرکتی، حقوق محیط زیست و قانون تجارت را ارائه می دهند. فارغ التحصیلان این مقطع می توانند به عنوان وکیل، مشاور حقوقی، کارمند حقوقی در شرکت ها و سازمان ها و غیره مشغول به کار شوند.
تحصیل مقطع کارشناسی ارشد حقوق در کانادا
مقطع کارشناسی ارشد حقوق (LLM) معمولاً 1 تا 2 سال به طول می انجامد و فرصت هایی را برای دانشجویان حقوق فراهم می کند تا در زمینه های خاص حقوقی تخصص و مهارت بیشتری کسب کنند. گرایش های مختلفی در این مقطع ارائه می شود، از جمله حقوق عمومی اروپا، حقوق محیط زیست، حقوق شرکت ها، مالیات، حقوق بشر و عدالت کیفری. برای پذیرش در این مقطع، داشتن مدرک کارشناسی حقوق و نمرات خوب در آن، نمره زبان مورد نیاز (آیلتس یا تافل) و همچنین ارائه رزومه و انگیزه نامه قوی الزامی است. فارغ التحصیلان LLM می توانند در موقعیت های شغلی مانند وکالت تخصصی، استادی حقوق، قضاوت، دیپلماسی، سیاست گذاری و مشاوره حقوقی در سطح بالاتر مشغول به کار شوند.
تحصیل مقطع دکترای رشته حقوق در کانادا
کانادا از نظر فرصت های تحقیقاتی در رتبه بالایی در سطح جهانی قرار دارد و به همین دلیل مقصد جذابی برای دانشجویان بین المللی است که قصد تحصیل در مقطع دکترای حقوق (PhD) را دارند. کانادا دارای دانشکده های حقوق معتبری است که برنامه های دکترای حقوق را ارائه می‌دهند. دکترای حقوق از کانادا نه تنها فرصت های شغلی پردرآمدی را فراهم می کند، بلکه یک حرفه معتبر با دامنه تأثیرگذاری وسیع است. برای پذیرش در مقطع دکترا، داشتن مدرک کارشناسی ارشد حقوق با نمرات عالی، ارائه پروپوزال تحقیقاتی قوی، نمره زبان بالا و توصیه نامه های معتبر ضروری است. درآمد سالانه وکلا در کانادا از $44500 (دلار کانادا) برای کارآموزان شروع می شود و می‌تواند تا $206000 (دلار کانادا) یا بیشتر برای وکلای با تجربه و متخصص برسد.
بهترین دانشگاه های رشته حقوق در کانادا
کشور کانادا دارای تعداد قابل توجهی از دانشگاه های برتر در رشته حقوق در سطح جهانی است. بر اساس رتبه بندی موضوعی حقوق (Law) در QS World University Rankings by Subject 2025، تعداد 11 دانشگاه حقوق در کانادا دارای رتبه زیر 300 در سطح جهانی هستند. این رتبه‌بندی بر اساس معیارهای مختلفی از جمله شهرت آکادمیک، شهرت کارفرمایان، نسبت دانشجو به استاد، استناد به مقالات علمی و شبکه تحقیقات بین المللی انجام می شود و نشان دهنده کیفیت بالای آموزش حقوق در این کشور است.
در جدول زیر، رتبه دانشگاه های حقوق کانادا بر اساس رتبه بندی QS World University Rankings by Subject 2025 آمده است:
| دانشگاه | رتبه QS موضوعی حقوق در سال 2025 |
| دانشگاه تورنتو | 17 |
| دانشگاه مک گیل | 28 |
| دانشگاه بریتیش کلمبیا | 42 |
| دانشگاه اوتاوا | 99 |
| دانشگاه مونترال | 101-150 |
| دانشگاه دالاهو | 151-200 |
| دانشگاه کوئینز | 151-200 |
| دانشگاه یورک | 151-200 |
| دانشگاه آلبرتا | 201-250 |
| دانشگاه وسترن اونتاریو | 201-250 |
| دانشگاه کلگری | 251-300 |
هزینه تحصیل رشته حقوق در کانادا
هزینه تحصیل رشته حقوق در کانادا برای دانشجویان بین المللی می تواند بسیار متغیر باشد و از $20000 تا $69000 (دلار کانادا) در سال برسد. این تفاوت قیمت به عوامل مختلفی از جمله رتبه و شهرت دانشگاه، شهر محل تحصیل و مقطع تحصیلی (کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکترا) بستگی دارد. به طور کلی، دانشکده های حقوق معتبرتر و واقع در شهرهای بزرگتر، شهریه بالاتری دارند.
با این وجود، امکان دریافت بورسیه تحصیلی و کمک هزینه برای دانشجویان بین المللی وجود دارد. این بورسیه ها توسط خود دانشگاه ها، سازمان های دولتی و خصوصی و بنیادهای مختلف ارائه می شوند و می توانند بخشی یا تمام هزینه های تحصیل و زندگی دانشجو را پوشش دهند. ارائه تمکن مالی برای پذیرش در دانشگاه های کانادا الزامی است. این بدان معناست که شما باید به دانشگاه ثابت کنید که منابع مالی کافی برای پوشش هزینه های تحصیل، زندگی و سایر هزینه های مرتبط در طول مدت تحصیل خود در کانادا را دارید. این تمکن مالی می تواند از طریق ارائه صورت حساب های بانکی، نامه حمایت مالی از طرف خانواده یا اسپانسر و یا مدارک مربوط به دریافت بورسیه تحصیلی اثبات شود.
هزینه‌های وکیل شدن در کانادا شامل چندین بخش اصلی است. این هزینه ها می توانند بسته به دانشگاه، استان و سبک زندگی فرد، بسیار متفاوت باشند. شکل زیر تخمینی از هزینه های پایین، متوسط و بالا را برای هر بخش نشان می دهد:
بورسیه های تحصیلی رشته حقوق در کانادا
دانشگاه های متعددی در کانادا بورسیه های تحصیلی متنوعی را برای دانشجویان بین المللی رشته حقوق که دارای شایستگی های علمی یا شرایط خاص هستند، ارائه می دهند. این بورسیه ها می توانند بخشی یا تمام هزینه های تحصیل و زندگی دانشجویان را پوشش دهند. در زیر به چند نمونه از بورسیه های تحصیلی کانادا اشاره می کنیم:
- بورسیه تحصیلی Aboriginal متعلق به دانشگاه آلبرتا (University of Alberta): این بورسیه به دانشجویان بومی (Aboriginal) که در دانشگاه آلبرتا در رشته حقوق تحصیل می کنند، تعلق می گیرد و مبلغ آن $1000 (دلار) است.
- بورسیه تحصیلی Adams Trust Oil and Gas Prize برای دانشگاه آلبرتا (University of Alberta): این بورسیه به دانشجویان رشته حقوق در دانشگاه آلبرتا که در زمینه حقوق نفت و گاز علاقه و شایستگی نشان داده اند، تعلق می گیرد و مبلغ آن $3000 (دلار کانادا) است.
- بورسیه تحصیلی W.R. Carrothers Memorial Bursary in Law برای دانشگاه کلگری (University of Calgary): این بورسیه به دانشجویان رشته حقوق در دانشگاه کلگری که نیاز مالی نشان داده اند، تعلق می گیرد و مبلغ آن $1300 (دلار کانادا) است.
کار پس از تحصیل و درآمد رشته حقوق در کانادا
رشته حقوق در کانادا نه تنها از نظر درآمدی جزو مشاغل پردرآمد محسوب می شود، بلکه با کمبود نیروی متخصص در این زمینه، فارغ التحصیلان این رشته با فرصت های شغلی متعددی روبرو هستند.
فارغ التحصیلان رشته حقوق در کانادا می توانند در موقعیت های شغلی متنوعی مشغول به کار شوند، از جمله:
- وکالت (Lawyer/Barrister/Solicitor): وکلا می توانند به صورت مستقل یا در شرکت های حقوقی به ارائه خدمات حقوقی به افراد و شرکت ها بپردازند. تفاوت هایی بین Barrister و Solicitor وجود دارد که به طور خلاصه Barrister در دادگاه حضور پیدا می کند و Solicitor بیشتر به امور اداری و مشاوره می پردازد.
- مشاوره حقوقی (Legal Counsel/Legal Advisor): مشاوران حقوقی در سازمان ها، شرکت ها و نهادهای دولتی به ارائه مشاوره حقوقی در زمینه های مختلف می پردازند.
- قضاوت (Judge): قضات در دادگاه ها به رسیدگی به پرونده ها و صدور احکام می پردازند.
- پژوهشگر حقوقی (Legal Researcher): پژوهشگران حقوقی به تحقیق و بررسی مسائل حقوقی و ارائه راهکارهای قانونی می پردازند.
- مدیریت بازرگانی، سرمایه گذاری و اوراق بهادار: دانش حقوق می تواند در مشاغل مرتبط با مدیریت، سرمایه گذاری و بازارهای مالی نیز مفید باشد.
- مدیریت دفتر روابط عمومی: دانش حقوق می تواند در مدیریت ارتباطات و روابط عمومی سازمان ها و شرکت ها کاربرد داشته باشد.
مراحل و نحوه ورود به حوزه وکالت در کانادا
نکته ای که باید به آن توجه داشت، تفاوت بین تحصیل در رشته حقوق و وکیل شدن است. صرفاً داشتن مدرک حقوق (JD/LLB) به معنای وکیل بودن نیست. پس از فارغ التحصیلی از دانشکده حقوق، فارغ التحصیلان باید مراحلی را طی کنند تا بتوانند به طور رسمی به عنوان وکیل فعالیت کنند. این موضوع مشابه آزمون نظام مهندسی برای مهندسان یا آزمون نظام پزشکی برای پزشکان است که پس از فارغ التحصیلی، برای اخذ پروانه اشتغال به کار الزامی هستند.
شرایط و مراحل وکیل شدن در هر استان کانادا متفاوت است. به طور کلی، مراحل زیر برای وکیل شدن در اکثر استان‌ها لازم است:
- اخذ مدرک JD/LLB: فارغ‌التحصیلی از یک دانشکده حقوق مورد تایید در کانادا.
- شرکت در دوره کارآموزی (Articling): گذراندن دوره کارآموزی تحت نظر یک وکیل با تجربه.
- قبولی در آزمون وکالت استانی (Bar Exam): شرکت و قبولی در آزمون وکالت مخصوص هر استان.
- عضویت در کانون وکلای استان (Law Society): عضویت در کانون وکلای استان مربوطه برای اخذ مجوز وکالت.
در استان انتاریو، برای شروع وکالت، علاوه بر مراحل کلی ذکر شده، شرکت در برنامه تمرین حقوقی انجمن حقوق انتاریو (Law Society of Ontario’s Licensing Process) الزامی است.
در این متن، اطلاعات اولیه ای درباره دوره های وکالت در کانادا ارائه شد. برای دریافت مشاوره تخصصی و راهنمایی در مورد انتخاب بهترین مسیر، شرایط پذیرش، دانشگاه ها و فرصت های شغلی، می توانید با موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت تماس بگیرید.
سوالات متداول درباره رشته حقوق در کانادا
در این بخش به برخی از سوالات متداول و پرتکرار درباره رشته حقوق در کانادا پاسخ می دهیم:
- روند اخذ ویزای تحصیلی کانادا برای رشته حقوق به چه صورت است؟ برای اخذ ویزای تحصیلی کانادا برای رشته حقوق، باید مراحل زیر را طی کنید:
- پذیرش از دانشگاه: ابتدا باید از یک دانشگاه کانادایی پذیرش بگیرید.
- تکمیل فرم درخواست ویزا: فرم درخواست ویزای تحصیلی را به صورت آنلاین تکمیل کنید.
- پرداخت هزینه: هزینه درخواست ویزا را پرداخت کنید.
- ارائه مدارک: مدارک مورد نیاز از جمله نامه پذیرش، اثبات تمکن مالی، پاسپورت و … را ارائه دهید.
- مصاحبه (در صورت نیاز): ممکن است برای مصاحبه دعوت شوید.
- فرصت های شغلی برای فارغ التحصیلان حقوق در کانادا چیست؟ فارغ التحصیلان رشته حقوق در کانادا می توانند در حوزه های مختلفی مانند:
- شرکت های حقوقی: به عنوان وکیل، مشاور حقوقی یا کارآموز مشغول به کار شوند.
- دولت: در وزارتخانه ها، دادگستری و سازمان های دولتی دیگر مشغول به کار شوند.
- شرکت های خصوصی: در بخش حقوقی شرکت های مختلف مشغول به کار شوند.
- سازمان های غیردولتی: در زمینه حقوق بشر، محیط زیست و سایر حوزه های مرتبط فعالیت کنند.
